مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی اولین و قدیمی ترین نهاد علوم اجتماعی کشور است. اساس نامه مؤسسه در جلسة شمارة ۵۵۱ شورای دانشگاه تهران در تاریخ ۲۵/۰۱/۱۳۳۷ به تصویب رسید. اولین رئیس آن دکتر احسان نراقی بود و در محل دانشسرای عالی واقع در میدان بهارستان مستقر شد. فعالیت اولیه مؤسسه، بر دو بخش آموزش (مقطع کارشناسی ارشد) و پژوهش و انتشار کتب (تألیف و ترجمه در حوزة علوم اجتماعی) متمرکز بود. افراد مشهوری نظیر جلال ال احمد در مقاطعی با مؤسسه همکاری داشته‌اند. در سال ۱۳۵۱ و با گسترش فعالیت‌های آموزشی مؤسسه، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران از بطن مؤسسه متولد شد. اکنون جناب آقای دکتر حسین ایمانی جاجرمی ریاست مؤسسه را به عهده دارد.
مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، از همان ابتدا مأموریت خود را در جنب برنامه‌های توسعه و کمک به راهگشایی آنها تعریف کرد. هم اکنون نیز هدف مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، انجام تحقیقات کاربردی و بنیادی در حوزه اجتماعی و در سطح سازمانی، استانی، ملی و بین المللی، برگزاری همایشها و نشستهای علمی تخصصی و برگزاری کرسی‌های اندیشه ورزی در حوزه علوم اجتماعی است.
شورای پژوهشی مؤسسه فعال است و بر اساس اساسنامه اعضای آن شامل رئیس مؤسسه، مدیران بخشهای پژوهشی، رئیس دانشکده، معاون پژوهشی دانشکده و معاون پژوهشی دانشگاه یا نماینده ایشان است.
اهداف موسسه
- توأم نمودن جهات نظری علوم اجتماعی با تحقیقات عملی
- انجام دادن خدمات مربوط به تحقیقات اجتماعی برای مؤسسات و سازمان‌های دولتی و غیردولتی و یا بین‌المللی
- انجام دادن تحقیقات مستمر اجتماعی مربوط به جامعه ایران بر اساس تخصص بخشهای مربوطه
- تربیت کارآموز برای دفع نیازمندی‌های کادر داخلی مؤسسه و خارج از دانشگاه بنا به پیشنهاد سازمان‌های ذینفع
